نقش و جایگاه  روابط عمومی در مدیریت بحران‌ چیست؟

در این زمینه، روابط عمومی می‌تواند از طریق اطلاع‌رسانی شفاف، مدیریت بحران‌ها، و برقراری ارتباط مؤثر با رسانه‌ها به سازمان کمک کند تا با موفقیت از بحران‌های مالی عبور کند و اعتماد مشتریان و ذینفعان را حفظ نماید.

نقش روابط عمومی در مدیریت بحران‌های مالی و اقتصادی:

اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع: در هنگام بروز بحران‌های مالی، یکی از اولین نیازها اطلاع‌رسانی سریع، دقیق و شفاف به عموم مردم، مشتریان، و رسانه‌ها است.

روابط عمومی باید مطمئن شود که تمامی اطلاعات در اختیار ذینفعان قرار می‌گیرد و هیچ‌گونه شایعه یا اشتباهات اطلاعاتی به گسترش نمی‌رسد.شفافیت در ارائه دلایل و اقدامات صورت‌گرفته می‌تواند اعتماد عمومی را حفظ کرده و از وقوع بحران‌های ارتباطی جلوگیری کند.

حفظ اعتماد عمومی: بحران‌های مالی می‌توانند به اعتماد مشتریان، سرمایه‌گذاران و ذینفعان ضربه بزنند. روابط عمومی باید در چنین مواقعی با ارائه توضیحات قانع‌کننده و مدیریت صحیح پیام‌ها، از افزایش ناامیدی و نگرانی‌ها جلوگیری کند و نشان دهد که سازمان در حال تلاش برای برطرف کردن مشکلات است. همچنین، روابط عمومی باید از ابزارهای دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی برای تعامل مستقیم با مخاطبان و پاسخ به سوالات و نگرانی‌ها استفاده کند.

مدیریت بحران‌های ارتباطی: بحران‌های مالی معمولاً با بحران‌های ارتباطی همراه هستند، زیرا ممکن است شایعات، اخبار منفی و نادرست در رسانه‌ها منتشر شود. روابط عمومی باید به‌عنوان خط مقدم مدیریت بحران ارتباطی عمل کرده و اخبار نادرست را به سرعت اصلاح کند.همچنین، روابط عمومی می‌تواند از بیانیه‌های مطبوعاتی، نشست‌های خبری، و ارتباط مستقیم با رسانه‌ها برای برقراری ارتباط با عموم استفاده کند.

ایجاد و حفظ تصویر مثبت برند: در هنگام بحران‌های مالی، برندها در معرض آسیب‌پذیری قرار دارند. روابط عمومی باید به‌گونه‌ای عمل کند که حتی در این شرایط، تصویر برند مثبت باقی بماند و مشتریان و ذینفعان احساس کنند که سازمان مسؤولیت‌پذیر است.

بیانیه‌ها و پیام‌های رسمی روابط عمومی باید به گونه‌ای باشند که نشان دهند سازمان به مشکلات خود واقف است و در حال اتخاذ تدابیر لازم برای برون‌رفت از بحران است.

پشتیبانی از سیاست‌های اقتصادی سازمان:  روابط عمومی می‌تواند به‌عنوان پل ارتباطی میان مدیران ارشد و دیگر ذینفعان (مانند کارکنان، مشتریان، و سهامداران) عمل کرده و به درک بهتر تصمیمات اقتصادی سازمان کمک کند.وقتی سیاست‌های جدید اقتصادی یا تصمیمات مدیریتی برای کاهش هزینه‌ها یا بازسازی مالی اتخاذ می‌شود، روابط عمومی باید این سیاست‌ها را به‌صورت واضح و با دلایل منطقی برای ذینفعان توضیح دهد.

تعامل با رسانه‌ها و مدیریت اخبار: در دوران بحران، روابط عمومی باید با رسانه‌ها در ارتباط باشد تا اخبار صحیح و به‌موقع منتشر شود. روابط عمومی باید به‌طور فعال با خبرنگاران همکاری کرده و از انتشار شایعات و اطلاعات نادرست جلوگیری کند.روابط عمومی می‌تواند گزارش‌های تحلیلی و آماری در مورد وضعیت مالی سازمان تهیه کرده و آن‌ها را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد تا به آگاهی‌رسانی صحیح کمک کند.

پاسخ به بحران‌ها و کاهش نگرانی‌ها: زمانی که اخبار منفی از یک بحران مالی منتشر می‌شود، روابط عمومی باید آماده باشد که پاسخ‌های سریع و مؤثر برای کاهش نگرانی‌ها و ترمیم آسیب‌های وارد شده ارائه دهد.

این پاسخ‌ها می‌تواند شامل مصاحبه‌های رسانه‌ای، جلسات توجیهی با ذینفعان، و بیانیه‌های رسمی باشد. همچنین، روابط عمومی می‌تواند به‌عنوان یک منبع قابل اعتماد عمل کند که اطلاعات درست و به‌موقع را برای عموم فراهم می‌کند.

حمایت از کارکنان و منابع انسانی: روابط عمومی در دوران بحران باید از تعامل مؤثر با کارکنان نیز اطمینان حاصل کند. اطلاعات دقیق و شفاف باید در اختیار کارکنان قرار گیرد تا آن‌ها بتوانند به‌عنوان نمایندگان سازمان در برابر سوالات و نگرانی‌های بیرونی پاسخ دهند.

از طرفی، روابط عمومی باید به تیم‌های منابع انسانی کمک کند تا با برقراری جلسات و برنامه‌های آموزشی، استرس و نگرانی‌های کارکنان را کاهش دهد.

پیشنهادات برای بهبود عملکرد روابط عمومی در دوران بحران‌های مالی:

آماده‌سازی برای بحران‌ها از پیش: روابط عمومی باید از قبل برنامه‌ای برای مدیریت بحران‌ها داشته باشد. این برنامه باید شامل راهنمایی‌های بحران، بیانیه‌های استاندارد، و طرح‌های عملیاتی باشد که در‌صورت بروز بحران بتوان به سرعت از آن استفاده کرد.همچنین، آموزش و تمرین‌های دوره‌ای برای تیم روابط عمومی می‌تواند آن‌ها را برای مدیریت بحران‌های مالی آماده کند.

ایجاد روابط مستمر با رسانه‌ها:روابط عمومی باید روابط مستمر و سازنده‌ای با رسانه‌ها و خبرنگاران ایجاد کند. این روابط می‌تواند در زمان بحران به کمک سازمان بیاید، زیرا رسانه‌ها اطلاعات بیشتری خواهند داشت و از صحت و شفافیت پیام‌های روابط عمومی اطمینان خواهند یافت.

نظارت مستمر بر وضعیت سازمان و بازار: روابط عمومی باید همیشه در حال نظارت و تحلیل وضعیت مالی سازمان و شرایط بازار باشد تا در صورت بروز هرگونه بحران، بتواند سریعاً واکنش نشان دهد و اطلاعات به‌موقع را در اختیار ذینفعان قرار دهد.

توسعه استفاده از رسانه‌های اجتماعی: روابط عمومی باید از پلتفرم‌های رسانه‌ای اجتماعی برای ارتباط مستقیم و سریع با مخاطبان استفاده کند. این رسانه‌ها ابزار قدرتمندی برای مدیریت بحران و ارسال پیام‌های فوری و به‌موقع به مخاطبان هستند.

روابط عمومی در زمان بحران‌های مالی و اقتصادی یک ابزار حیاتی برای سازمان‌هاست که می‌تواند به حفظ اعتماد عمومی، مدیریت رسانه‌ها، و کاهش اثرات منفی بحران‌ها کمک کند. به همین دلیل، لازم است که روابط عمومی‌ها نه تنها در شرایط بحران به کمک بیایند، بلکه همیشه آمادگی برای مدیریت بحران و ارتباط مؤثر با مخاطبان و رسانه‌ها را داشته باشند.

چند عملی از نقش روابط عمومی در مدیریت بحران‌های مالی و اقتصادی که نشان می‌دهند چگونه روابط عمومی می‌تواند در مواقع بحرانی اثرگذار باشد.

مثال شرکت اپل در بحران اقتصادی ۲۰۰۸

در دوران بحران اقتصادی ۲۰۰۸، بسیاری از شرکت‌ها با مشکلات مالی مواجه شدند و بسیاری از مصرف‌کنندگان نسبت به خرید محصولات لوکس از جمله تلفن‌های همراه و لپ‌تاپ‌ها حساس‌تر شدند.

در این شرایط، روابط عمومی اپل با استفاده از شفافیت و ارتباط مستقیم با رسانه‌ها، به‌طور مؤثر توانست برند خود را از بحران عبور دهد.

رویکرد روابط عمومی: اپل با انتشار اخبار و بیانیه‌های رسمی نشان داد که بحران اقتصادی تأثیری بر توان مالی این شرکت نداشته است. علاوه بر این، آن‌ها اطلاعاتی در مورد رشد فروش و نوآوری‌های محصولات جدید ارائه دادند.

ارتباط مؤثر با رسانه‌ها و حفظ ارتباط با مشتریان باعث شد اپل نه تنها از بحران عبور کند، بلکه پس از آن نیز به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین برندهای فناوری شناخته شود.

مثال شرکت تویوتا و بحران کیفیت در سال ۲۰۰۹

در سال ۲۰۰۹، شرکت تویوتا به‌خاطر مشکلات فنی و ایمنی در خودروهای خود با بحران بزرگی روبه‌رو شد. این بحران منجر به فراخوان‌های گسترده برای تعمیرات خودروهای فروخته‌شده و کاهش فروش شد. در این شرایط، روابط عمومی تویوتا نقش بسیار مهمی در حفظ شهرت برند ایفا کرد.

رویکرد روابط عمومی: روابط عمومی تویوتا سریعاً با بیانیه‌های مطبوعاتی، نشست‌های خبری و مصاحبه‌های رسانه‌ای به مردم اعلام کرد که این مشکلات به‌صورت جدی پیگیری می‌شود. آن‌ها همچنین از تیم‌های تحقیقاتی و فنی برای اصلاح مشکلات خودروها و بازسازی اعتماد مشتریان استفاده کردند.

با وجود بحران، روابط عمومی تویوتا توانست از طریق ارتباط شفاف و مسئولانه، اعتماد مصرف‌کنندگان را دوباره جلب کند و از سقوط برند جلوگیری کند. این شرکت پس از بحران با افزایش فروش و برندسازی مجدد به بازار بازگشت.

مثال شرکت فورد و بحران‌های اقتصادی ۲۰۰۸

در بحران اقتصادی ۲۰۰۸، شرکت فورد با مشکلات مالی جدی مواجه شد. فورد تصمیم گرفت برای مدیریت بحران از روابط عمومی برای بازسازی اعتبار برند و تقویت ارتباط با مصرف‌کنندگان استفاده کند.

رویکرد روابط عمومی: فورد در آن زمان با بهره‌گیری از کمپین‌های تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی منظم، اعلام کرد که در حال نوآوری و بازسازی خط تولید است. روابط عمومی این شرکت همچنین از رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط مستقیم با مشتریان و دریافت بازخورد استفاده کرد.

فورد به‌دلیل ارتباط مستقیم و شفاف خود با مصرف‌کنندگان و رسانه‌ها توانست به‌سرعت از بحران مالی عبور کرده و بعد از آن به عنوان یک برند موفق و قابل اعتماد شناخته شد.

4. مثال بحران نفتی در ایران و نقش روابط عمومی شرکت‌های پتروشیمی

در بحران‌های نفتی که در ایران اتفاق می‌افتد، به‌ویژه در زمان‌هایی که تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی شدت می‌گیرند، روابط عمومی شرکت‌های پتروشیمی و نفتی نقش مهمی در مدیریت بحران و حفظ بازارهای صادراتی دارند.

رویکرد روابط عمومی: این شرکت‌ها با انتشار گزارش‌های منظم، بیانیه‌های رسمی و برنامه‌های توجیهی، به مشتریان و سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهند که تولید و صادرات ادامه خواهد داشت. آن‌ها همچنین از رسانه‌های داخلی و خارجی برای ارائه اطلاعات صحیح و کاهش ناآرامی‌های بازار استفاده می‌کنند.

با وجود فشارهای اقتصادی، روابط عمومی شرکت‌های نفتی و پتروشیمی توانستند به حفظ روابط با مشتریان خارجی و داخلی کمک کنند و نشان دهند که بحران‌های اقتصادی و سیاسی تأثیرات منفی کمی بر تولید و صادرات دارند.

مثال شرکت نوکیا و بحران مدیریتی در ۲۰۱۱

در سال ۲۰۱۱، شرکت نوکیا که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تلفن همراه بود، دچار بحران شد و با کاهش سهم بازار و رقیب شدن با شرکت‌هایی مانند اپل و سامسونگ

روبه‌رو شد.

رویکرد روابط عمومی: روابط عمومی نوکیا در آن زمان تصمیم گرفت به‌طور مستمر و شفاف با رسانه‌ها و مشتریان ارتباط برقرار کند. آن‌ها با استفاده از مصاحبه‌های مدیران ارشد و گزارش‌های تحلیلی به مصرف‌کنندگان و رسانه‌ها اعلام کردند که نوکیا در حال تغییر استراتژی و نوآوری در محصولات است.

علی‌رغم مشکلات، روابط عمومی نوکیا توانست به‌طور موقت اعتماد مشتریان را حفظ کند و حتی بازسازی برند خود را آغاز کند.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که روابط عمومی در مدیریت بحران‌های مالی و اقتصادی می‌تواند به‌طور مؤثر نقش ایفا کند. از طریق اطلاع‌رسانی شفاف، ارتباط مستمر با رسانه‌ها، پاسخگویی به بحران‌ها، و حفظ اعتماد عمومی، روابط عمومی می‌تواند کمک کند تا سازمان‌ها در شرایط بحرانی نه تنها آسیب کمتری ببینند بلکه از این بحران‌ها قوی‌تر بیرون بیایند.