کشف زنبوری تازه با شاخ‌های عجیب و نقشی حیاتی در گرده‌افشانی

این زنبور با شاخ‌های کوچک و عجیب روی سرش، نه به قصد ترساندن، بلکه برای گرده‌افشانی به دنیا آمده و کشف آن پس از ۲۰ سال سکوت در این سرده، اهمیت قابل‌توجهی دارد.

دانشمندان در منطقه گلدفیلدز استرالیای غربی موفق به شناسایی گونه‌ای جدید از زنبورهای تنها شده‌اند که Megachile lucifer نام گرفته است. این زنبور که ساکن «رنجز برمر» در غرب استرالیا است، نخستین گونه‌ای است که پس از دو دهه به این سرده از زنبورهای Megachile اضافه می‌شود؛ رخدادی مهم که می‌تواند نقش پررنگی در افزایش حفاظت از زیستگاه‌های آسیب‌پذیر ایفا کند.

کیت پرندرگاست، پژوهشگر دانشگاه کرتین و کاشف این گونه جدید، درباره ویژگی منحصربه‌فرد این زنبور می‌گوید:

«نمونه ماده این زنبور شاخ‌های عجیبی روی صورتش داشت؛ واقعاً شگفت‌انگیز بود.»

این شاخ‌ها که تنها در زنبورهای ماده دیده می‌شوند، احتمالاً برای دسترسی بهتر به گرده برخی گیاهان نقش ایفا می‌کنند، یا شاید سازوکاری دفاعی باشند. شرح کامل این گونه اخیراً در Journal of Hymenoptera Research منتشر شده است.

اما اهمیت این کشف تنها به ظاهر غیرمعمول زنبور محدود نمی‌شود. منطقه‌ای که این گونه در آن یافت شده، زیستگاه گل‌های نادر و در معرض خطر نیز هست؛ گیاهانی که در کنار این زنبور جدید، هر دو از تهدیدهای محیطی همچون تخریب زیستگاه و تغییرات اقلیمی آسیب‌پذیرند. به همین دلیل، دکتر پرندرگاست پیشنهاد می‌دهد که این ناحیه به‌طور رسمی به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده ثبت شده و از هرگونه پاک‌سازی و توسعه در امان بماند.

زنبورهای تنها – برخلاف گونه‌های اجتماعی مانند زنبورعسل – نقشی اساسی در گرده‌افشانی گیاهان وحشی دارند. تنها در سرده Megachile بیش از ۱,۵۰۰ گونه شناسایی شده است و گونه تازه‌کشف‌شده لوسیفر، حلقه‌ای مهم از این زنجیره تنوع زیستی به شمار می‌رود.

این کشف «شیطانی اما دوست‌داشتنی» نه‌تنها به شناخت بهتر دنیای زنبورها کمک می‌کند، بلکه یادآور اهمیت حفاظت از زیستگاه‌های کوچک اما ارزشمند است؛ زیستگاه‌هایی که با هر گونه جدید، اهمیتشان بیش از پیش آشکار می‌شود.