گامی علمی در میانه طوفان اقتصادی و ژئوپلیتیکی

این رویداد علمی که به همت انجمن آهن و فولاد ایران و با حمایت شرکت‌های بزرگ فولادی و دانشگاه‌های کشور برگزار خواهد شد، می‌تواند نقطه امیدی برای یکی از راهبردی‌ترین صنایع ایران در روزهای پرچالش باشد.

فولاد، ستون فقرات اقتصاد صنعتی ایران

صنعت فولاد نه تنها به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع مادر کشور شناخته می‌شود، بلکه در زنجیره‌ای از صنایع پایین‌دستی و اشتغال‌زایی نقش کلیدی دارد. از خودرو و ساختمان گرفته تا نفت و گاز، همه به فولاد وابسته‌اند. بنابراین، حفظ پایداری، توسعه فناوری و ارتقاء بهره‌وری در این صنعت، به‌منزله تقویت استخوان‌بندی اقتصاد صنعتی ایران است.

چرا این سمپوزیوم مهم‌تر از همیشه است؟

در سال ۱۴۰۴، کشور با چند واقعیت کلان روبروست:

فعال‌شدن مکانیسم ماشه و تهدید بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، صنایع صادرات‌محور را با نااطمینانی‌های جدی مواجه کرده است.

جنگ ۱۲ روزه در منطقه و تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی، زنجیره تأمین مواد اولیه و صادرات را با اختلال مواجه کرده.

بحران ارزی و تورم داخلی، هزینه‌های تولید را افزایش داده و بر قدرت رقابت‌پذیری صنایع فشار آورده است.

در چنین شرایطی، برگزاری یک رویداد علمی-صنعتی مانند سمپوزیوم فولاد ۴۰۴، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. این همایش، صرفاً یک گردهمایی علمی نیست، بلکه محفلی برای هم‌فکری، هم‌افزایی و تعامل مستقیم بین دانشگاه، صنعت و دولت به شمار می‌رود. چنین فضایی به پژوهشگران، مدیران صنعتی و سیاست‌گذاران این امکان را می‌دهد تا:

چالش‌های فناورانه، اقتصادی و زیست‌محیطی صنعت فولاد را با نگاهی دقیق‌تر شناسایی کنند؛راهکارهای نوآورانه و مبتنی بر تحقیق و توسعه (R&D) برای مقابله با این چالش‌ها ارائه دهند؛

بستر لازم برای دیپلماسی صنعتی و اقتصادی را فراهم کنند، تا فولاد ایران بتواند در بازارهای بین‌المللی سهم خود را حفظ کند.

از اتاق‌های بسته تا ذهن‌های باز

یکی از مشکلات ساختاری در صنعت ایران، فاصله میان دانشگاه و صنعت است. بسیاری از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی، هرگز راهی به بازار یا خطوط تولید پیدا نمی‌کنند. اما انجمن آهن و فولاد ایران با سابقه بیش از دو دهه در برگزاری چنین رویدادهایی، توانسته است این فاصله را تا حدی کم کند. امسال نیز، با حضور پژوهشگران تحصیلات تکمیلی، استادان دانشگاه و فعالان صنعتی، فرصتی بی‌نظیر برای تبادل تجربه و انتقال فناوری ایجاد خواهد شد.

نگاه به آینده؛ از چالش تا فرصت

با وجود تمام تهدیدها، صنعت فولاد ایران پتانسیل بالایی برای تاب‌آوری و رشد دارد. ذخایر غنی سنگ‌آهن، نیروی انسانی متخصص، و تجربه چند دهه‌ای در تولید، نقاط قوت این صنعت‌اند. اما برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، باید نگاه‌ها از مدیریت سنتی به سمت مدیریت دانش‌محور، نوآور و صادرات‌گرا تغییر کند.

سمپوزیوم فولاد ۴۰۴ می‌تواند به‌عنوان یک سکوی پرتاب فکری و فناورانه، مسیر جدیدی برای توسعه پایدار صنعت فولاد ترسیم کند. اگر این گردهمایی به شکل مؤثر برگزار شود و نتایج آن به تصمیم‌سازان صنعتی و دولتی منتقل گردد، می‌توان امیدوار بود که صنعت فولاد، نه تنها از چالش‌ها عبور کند، بلکه به یکی از محورهای بازسازی اقتصادی ایران در دوران پساتنش بدل شود.

در شرایطی که کشور از بیرون با فشارهای سیاسی و اقتصادی، و از درون با بحران‌های مدیریتی و زیرساختی روبه‌روست، برگزاری سمپوزیوم‌هایی از این دست، نشان می‌دهد که راه‌حل‌های ملی، در دل گفتگوهای علمی و بومی نهفته‌اند. اگرچه تحریم‌ها ممکن است صادرات را محدود کنند، اما نمی‌توانند اندیشه را تحریم کنند. و در نهایت، آنچه یک صنعت را نجات می‌دهد، قدرت تفکر، پژوهش و نوآوری است.