یارانه‌های ناهدفمند؛ بلای جان اقتصاد

یارانه یکی از ارکان اساسی اقتصاد در تمام مکاتب اقتصادی است که در قالب‌های مختلفی برای حمایت از تولید، صادرات، واردات و حتی خدمات، با کمیت و کیفیت‌های متفاوت پرداخت می‌شود.

یارانه همواره همراه اقتصاد حرکت کرده و نقش یک بازوی حمایتی را برای تولید ایفا کرده است. در کشور ما نیز پرداخت یارانه به شیوه‌های مختلف از گذشته تاکنون وجود داشته است.

اگر یارانه‌ها به‌صورت هدفمند و در راستای حمایت از اقتصاد کلان پرداخت شوند، می‌توانند به‌عنوان یک ابزار بسیار موثر برای جهش اقتصادی عمل کنند. به‌طور مثال، یارانه می‌تواند در قالب تخفیف در تسهیلات تولیدی، به‌ویژه برای واحدهای جدید یا طرح‌های توسعه‌ای واحدهای قدیمی پرداخت شود. این اقدام منجر به رشد تولید ناخالص داخلی و افزایش نرخ اشتغال خواهد شد.

در بخش مسکن نیز، یارانه‌های هدفمند می‌توانند نقش کاتالیزور قوی را ایفا کنند. ساخت و بازسازی مسکن باعث چرخش قابل توجه اقتصاد می‌شود. از یک سو صنایع وابسته به ساخت‌وساز فعال می‌شوند و از سوی دیگر، خدمات پس از ساخت برای ساکنان، موجب پایداری جریان اقتصادی می‌گردد. جالب است که هزینه خدمات پس از ساخت در بازه‌ای بلندمدت، حتی چند برابر هزینه ساخت اولیه خواهد شد؛ بنابراین حمایت یارانه‌ای از این بخش، تقویت موتور اقتصاد را در پی خواهد داشت.

در حوزه آموزش و درمان نیز، یارانه‌های هدفمند بسیار ضروری‌اند. آموزش، سرمایه‌گذاری برای تولید ثروت در نسل‌های آینده است و درمان، مانع از گسترش آسیب‌های اجتماعی می‌شود. بنابراین، اختصاص یارانه به این حوزه‌ها، آینده‌نگرانه و موثر است.

به‌طور کلی، یارانه‌ها باید در حوزه‌های ماندگار اقتصاد و در راستای ایجاد زیرساخت‌ها، ارتقای تولید و روزآمدسازی نهادهای متولی پرداخت شوند. این‌ها نمونه‌هایی از یارانه‌های هدفمند هستند که به رشد و پایداری اقتصادی کمک می‌کنند.

در مقابل، پرداخت یارانه به کالاهای مصرفی و زودگذر، به‌ویژه سوخت و مواد غذایی غیراستراتژیک، یک اشتباه راهبردی محسوب می‌شود. همچنین، پرداخت نقدی یارانه به افراد غیرمولد نه تنها کمکی به تولید نمی‌کند، بلکه جامعه را به سمت تنبلی، مصرف‌گرایی و دوری از فعالیت‌های ارزش‌آفرین سوق می‌دهد.

یارانه‌های نقدی و مصرفی، منابع مالی کشور را از بخش‌های زیرساختی و سرمایه‌گذاری مولد منحرف کرده و صرف مخارجی کم‌ارزش می‌نمایند. این نوع یارانه، نه تنها کمکی به رشد اقتصادی نمی‌کند، بلکه خود محرک تورم و افت بهره‌وری نیز هست.

یارانه ناهدفمند، بلای جان اقتصاد است.